Gevolgen in het dagelijks functioneren
Als je chronisch vermoeid bent, is het erg lastig om de dagelijkse taken als school, studie of werk vol te houden. Ook kan jouw slaapritme verstoord raken. Zo ben je overdag misschien zo moe dat je veel slaapt en lig je daardoor ’s nachts weer wakker, waarna je je ’s morgens opnieuw niet fit voelt. Je kunt het vertrouwen in jouw eigen lichaam en je eigen energie verliezen. Jouw manier van denken speelt hierbij een grote rol. Als je verwacht dat een activiteit niet lukt, zal de kans groter zijn dat het daadwerkelijk niet lukt. Dit bevestigt jouw gevoel van falen. Ook de manier waarop anderen met jouw chronische vermoeidheid omgaan speelt een belangrijke rol. Als er steeds aan je gevraagd wordt of je moe bent, word jouw aandacht meer op de vermoeidheid gericht en zul je je ook eerder moe voelen. Zo kun je in een negatieve vicieuze cirkel raken, waarbij je niet alleen moe, maar ook moedeloos wordt.
Vaktherapie bij chronische vermoeidheid
In vaktherapie staat niet het praten centraal, maar het ervaren en handelen. De vaktherapeut zal eerst met je inventariseren wat jouw belangrijkste klachten zijn. Daarbij is veel aandacht voor de vraag: wat lukt er nog wel? Daarna ga je met gerichte oefeningen en opdrachten aan de slag. Veel mensen met chronische vermoeidheid zijn hun lichaam langzamerhand als vijand gaan zien: het laat hen in de steek en belemmert ze in hun dagelijkse bezigheden. De vaktherapeut richt zich op de manier waarop jouw gedachten, jouw gevoelens en jouw lichaam elkaar beïnvloeden. Hoe merk je aan jouw lijf wanneer je vermoeid raakt? Wat zijn de eerste signalen van vermoeidheid? Welke gedachten en verwachtingen komen dan bij je naar boven?
In bewegingsoefeningen kun je (soms letterlijk) even stilstaan bij een activiteit en toetsen of jouw gedachten en verwachtingen kloppen met de realiteit die je ervaart bij het doen van een oefening. Als jouw gedachten over je lichaam veranderen, kun je merken dat je anders reageert op je vermoeidheid of dat de vermoeidheid langer uitblijft. Dat heeft als gevolg dat je activiteiten langer vol kunt houden en je je fitter gaat voelen.
Niet alleen sport en beweging kunnen worden ingezet. Ook opdrachten op het gebied van muziek, beeldende vorming of drama kunnen je helpen om te onderzoeken welke emoties en gedachten jouw chronische vermoeidheid bij je oproept. Misschien voel je je moedeloos, gefrustreerd, boos of verdrietig. Het symboliseren van deze gevoelens en gedachten in een muziekstuk, beeldend werkstuk of scène maakt dat je er op een andere manier naar kunt kijken. Zo kun je ervaren dat je niet de speelbal bent van deze gedachten en emoties, maar dat je er ook controle over kunt uitoefenen.
De vaktherapeut zal veel aandacht schenken aan jouw persoonlijke proces en jouw eigen grenzen. Samen met de therapeut onderzoek je hoe je dat wat je in de therapie leert en ervaart, ook in jouw dagelijks leven kan gaan toepassen.
Behandeltraject en werkwijze
Een behandeling bij chronische vermoeidheid kan individueel starten, maar ook in groepen worden gegeven. Het contact met lotgenoten wordt doorgaans als waardevol ervaren. Afhankelijk van de ernst en de duur van de klachten, zal een behandeling variëren van een paar maanden tot een jaar.
